De keizerskroon had voor Roelant Saverij een speciale betekenis. Hij werd al aan het einde van de zestiende eeuw door de Europese schrijvers aan de keizerlijke hoven in Wenen en Praag beschreven als de Corona Imperialis. Blijkbaar werd de bloem in verband gebracht met Keizer Rudolf II (1552-1612), bij wie Saverij in dienst was geweest. Dat de schilder zijn omgeving graag wilde laten weten dat hij een roemruchte opdrachtgever had gehad blijkt uit de naam die hij aan zijn huis gaf. Hij doopte het kapitale pand in de Utrechtse Boterstraat 'het Keijserswapen'. Bij het huis hoorde een grote hortus. Tot rond 1550 waren tuinen in Europa uitsluitend beplant met inheemse soorten. De import van exotische soorten zoals de tulp, maar ook de keizerskroon, de iris en bijvoorbeeld de roos, zorgde ervoor dat het beeld van de tuinen totaal veranderde. Ook Saverij moet veel van deze kostbare geïmporteerde soorten hebben gekocht en gekweekt, want toen de bloemen en planten van zijn tuin samen met het huis in 1638 werden verkocht, brachten ze het enorme bedrag op van vierhonderd gulden.
Nu te zien in ZAAL 4 - EXPO 4
Titel
Groot bloemstuk met keizerskroon
Vervaardiger
Roelant Saverij (schilder) (Kortrijk 1578 - voor voor Utrecht)
Datering
1624
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
2310
Objectnaam
Verwerving
aankoop 1918
Afmetingen
hoogte 130 cm
breedte 80 cm
hoogte (met lijst) 157 cm
breedte (met lijst) 106.7 cm
diepte (met lijst) 7 cm
Opschriften / merken
- signatuur en datering recto onderaan: . ROELANT . SAVERY . FE . 1624 .
Geassocieerd onderwerp
Motief
Opmerkingen
Het schilderij diende als schoorsteenstuk van de vergaderkamer van de notarissen, Achter Sint Pieter 180 (toen F 363), te Utrecht. De 18de-eeuwse schoorsteenmantel wordt eveneens in het Centraal Museum bewaard (inv.nr. C 1928/666)
Documentatie
- Aspecten van de Nederlandse kunstgeschiedenis 1390-1970, R.H. Fuchs en Mieke Rijnders (Utrecht/Weesp, 1982), p. 105, 107, afb. 131
- Het beste en het boeiendste uit de Hollandse schilderkunst van de Gouden Eeuw, Paul Schnabel (Zwolle, 2021), p. 194
- De bloementuin van Roelant Savery, Liesbeth Helmus, (Oud-Utrecht : tijdschrift voor geschiedenis van stad en provincie Utrecht, 94, 3, juni 2021), pp. 11-15, met afb. in kleur
- Bloemstillevens in de Gouden Eeuw, Paul Taylor (Zwolle, 1995)
- Het bloemstuk in de schilderkunst, H. van Guldener (Amsterdam, 1949), p. 13
- De Catalogus der schilderijen [1952] (Utrecht, 1952), cat. nr. 248, afb. 45
- Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller (Utrecht, 1885), cat. nr. 74
- Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller (Utrecht, 1885)
- Catalogus van schilderijen der Utrechtsche School (Utrecht, 1941), cat. nr. 163, afb. 22
- Centraal Museum Utrecht : catalogus der schilderijen [1933], inl. W.C. Schuylenburg. [tekst] C.H. de Jonge ([Utrecht], 1933), cat. nr. 163, afb. 14
- Centraal Museum Utrecht [topstukken; 2020], Voorw. Bart Rutten, Marco Grob, Jacqueline Rutten (prod.), Hans Schopping, Sheila Stafleu, Lotte Bont, Thomas de Bruin (red.) (Utrecht, 2020), p. 70, p. 71 afb. in kleur
- Dit is het Centraal Museum!, teksten Ninke Bloemberg, Marja Bosma, Renger de Bruin ... [et al.] ; eindred. Liesbeth M. Helmus, Hans Schopping (Utrecht, 2012), nr. 13, met afb. in kleur
- Dutch Flower Painting 1600-1720, Paul Taylor (New Haven, 1995), p. 144-146, 157, afb. 88 in kleur
- Dutch Still-Life Painting in the seventeenth century, by Ingmar Bergström. I. Bergström (London, 1956), p. 90, 93, afb. 83
- The flower pieces of Roelandt Savery, Sam Segal, (Leids Kunsthistorisch Jaarboek, 1982), pp. 309-337
- Flowers and nature : Netherlandish flower painting of four centuries, Sam Segal (Amstelveen, 1990), p. 173, afb.
- Goede onbekenden; IX: Schilders van het vroege Nederlandse bloemstuk met klein gedierte als bijwerk (vervolg), Laurens J. Bol, (Tableau, 3; 6, 1981-zomer), p. 755, 756, afb. 4 op p. 754
- Goltzius to Van Gogh Drawings and Paintings from the P. & N. De Boer Foundation, Edited by Hans Buijs and Ger Luijten (Parijs, 2014)
- Het grote bloemstuk. Roelant Savery (1576-1639), Sam Segal, (Openbaar Kunstbezit, 25; XV, 1971), afb.
- Het grote Gouden Eeuw boek : De Hollandse schilderkunst, Jeroen Giltaij (Zwolle, 2013), p. 89, nr. 4, afb. in kleur
- Historier om blommer : myter, litteratur, trägårdshistoria & odling, Sanne Töringe (Stockholm, 2002), p. 4, met afb. in kleur
- De Hollandsche Schilderkunst in de Zeventiende Eeuw, deel 1, Frans Hals en zijn tijd, W. Martin (Amsterdam, 1935), p. 292-293, afb. 171
- Hollandse schilders in de Gouden Eeuw, B. Haak (Amsterdam, 1984), p. 214, afb. 445 op p. 213
- Holländische Stillebenmaler im 17. Jahrhundert, Erika Gemar-Koeltzsch. hrsg. von Klaus Ertz und Christa Nitze-Ertz. Erika Gemar-Koeltzsch (Lingen, 1995), dl. 3, p. 892, nr. 351/7
- Holländischer Maler des 17. Jahrhunderts nahe den grossen Meistern. Landschaften und Stilleben, L.J. Bol (Braunschweig, 1969), p. 39
- Illusion in art. Trompe l'oeil. A history of pictorial illusionism, M.L. d' Otrange Mastai (New York, 1975), p. 201-202, afb. 212
- In volle bloei, Ariane van Suchtelen ... [et al.] (Zwolle, 2022), p. 108, p.109 afb. in kleur
- Kunstwerk van de maand juli 1965 (Utrecht, 1965), met afb.
- Een Middelburgse Breughel-groep II. Ambrosius Bosschaert, vervolg, L.J. Bol, (Oud Holland, 1955), p. 105
- Ommegang door onze musea III, Just. Havelaar, (Oude Kunst : een maandschrift voor verzamelaars en kunstzinnigen, 1, 1915-1916), p. 239, afb. op p. 240
- On the Necessity of Gardering: An ABC of Art, Botany and Cultivation, Foreword Erik A. de Jong; Laurie Cluitmans, Arent Boon, Eva Burgering (ed), with contributions by Maria Barnas, Jonny Bruce, Laurie Cluitmans ... [et al.] (Amsterdam, 2021), p. 163-169, met afb.
- Oude huizen te Utrecht [1911], door S. Muller Fz. (Utrecht, 1911), p. 43
- Roelant Savery : Die Gemälde, K.J. Müllenmeister (Freren, 1988), p. 175, 179, 334-335, nr. 283, p. 356, 361, 389, 396
- Roelant Savery in seiner Zeit (1576-1639), [Katalogred.: Herbert Gerten, Ekkehard Mai, Martina Schlagenhauter] (Keulen, 1985), cat. nr. 44, afb. p. 125
- Roelant Savery's wonderlijke wereld, Ariana van Suchtelen (Zwolle, 2024), pp. 54 - 55, cat. nr. 14, afb. in kleur op p.55; p. 54, afb. 4, detail ; p.138. cat.14
- Röntgenonderzoek van de oude schilderijen in het Centraal Museum te Utrecht, M.E. Houtzager ... [et. al.] (Utrecht, 1967), p. 262-263
- Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 291-590], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), pp. 1336-138, cat. nr. 575, met afb.
- Schilders in Utrecht 1600-1700, Paul Huys Janssen (Utrecht, 1990), p. 77, afb. 64 op p. 78
- Het Stilleven, [tekst Eveline Vermeulen] (Den Haag, 1933), cat. nr. 275, afb. 10
- Topkapi & Turkomanie : Turks-Nederlandse ontmoetingen sinds 1600, onder red. van Hans Theunissen, Annelies Abelmann, Wim Meulenkamp. Hans Theunissen, Annelies Abelman, Wim Meulenkamp (red.) (Amsterdam, 1989), p. 88, afb. 8
- Utrecht's kunst in opkomst en bloei 650-1650, [voorw. C.H. de Jonge, D.P.R.A. Bouvy] (Utrecht, 1948), cat. nr. 52
- Verborgen verhalen : betekenissen van Vlaamse & Nederlandse schilderijen 15e-18e eeuw, Annemarie Vels Heijn ... [et al.] ; met bijdr. van Akkerym Doenendans ... [et al.] (Amsterdam, 2003), pp. 190-191, met afb. in kleur
Tentoonstellingen
- Roelant Savery’s Wonderlijke Wereld , Mauritshuis, Den Haag, 2024
- De botanische revolutie, Centraal Museum, Utrecht, 2021
- De wereld van Utrecht. Topstukken uit vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2016
- Dit is het Centraal Museum! Topstukken uit de vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2012
- Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008
- De keuze van Simon Levie : oude meesters uit de collectie van het Centraal Museum Utrecht, Centraal Museum, Utrecht, 1995
- De Utrechtse Parade 1495-1995, van Van Scorel tot Rietveld en Koch, Centraal Museum, Utrecht, 1994
- Roelant Savery en zijn omgeving, Centraal Museum, Utrecht, 1985
- Roelant Savery in seiner Zeit (1576-1639), Wallraf-Richartz-Museum, Keulen, 1985
- Kunstwerk van de maand juli 1965, Centraal Museum, Utrecht, 1965
- Utrecht's Kunst in Opkomst en Bloei 650-1650, Centraal Museum, Utrecht, 1948
- Bloemstillevens uit vier eeuwen, Frans Halsmuseum, Haarlem, 1947
- Tentoonstelling van schilderijen der Utrechtsche School, Centraal Museum, Utrecht, 1941
- Het Stilleven, Kunsthandel J. Goudstikker, Amsterdam, 1933
- Nederlandsche stillevens uit vijf eeuwen, Haags Gemeentemuseum, Den Haag, 1926
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.65026E7C-FCCE-41E6-B2EF-40B7B975F85F
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!